آزمون شماره یک

سفالینه‌های این دوره که ساخت آن‌ها حدود ۷۰۰ سال تداوم داشته دارای نقوش چند رنگ قرمز، بنفش، نارنجی و سیاه و یا تک رنگ هستند. اغلب ظروف به‌شکل کوزه‌های ته پهن با شکم‌های دایره‌ای شکل، گردن کوتاه و دهان گشادند. نقش‌ها بیشتر روی شانه ظروف و در برخی تمام سطح ظرف را در بر می‌گیرند.

در تزئینات معبد چغازنبیل از آجرهای لعاب‌دار با رنگ‌های مختلف استفاده شده است که بر روی آن‌ها نوشته‌ها و نقوش هندسی دیده می‌شود. این تکنیک لعاب‌کاری نشان‌دهنده‌ی پیشرفت در هنر معماری عیلامی است.

این اثر از حیث ترکیب‌بندی و نحوه‌ی نمایش پیکره‌ها حالتی نقاشی‌گونه دارد و برخلاف دیگر نقش برجسته‌های ساسانی که بر عظمت و شکوه تأکید دارند، فاقد جنبه‌ی عظمت‌نمایی است.

نقش برجسته‌ی تنگ سروک متعلق به دوره‌ی اشکانی است و از جمله صحنه‌هایی است که در آن ساز و نوازندگان دیده می‌شوند و گواهی بر رواج موسیقی در میان اقوام هند و اروپایی ایران‌زمین است.

در مفرغینه‌های لرستان، طرح‌های تزئینی به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که با فرم و عملکرد شیء هماهنگ‌اند. این هماهنگی میان زیبایی و کاربرد، از شاخص‌ترین ویژگی‌های آثار فلزی این دوره است.

در یکی از دره‌های مرکزی البرز در منطقه‌ی کلاردشت، تعدادی شیء طلایی و سفالی کشف شده است که احتمالاً مربوط به هنر ماد در قرن ۷ و ۸ هجری قمری می‌باشد. نقوش و شکل این آثار مشابه جام طلای کلاردشت هستند. طرح شیرهایی که به دنبال هم می‌روند، به صورت برجسته قلم‌زنی شده‌اند و سپس روی بدنه‌ی جام زرین استوانه‌ای‌شکل، پرچ شده‌اند. این ویژگی‌ها نشان‌دهنده‌ی تأثیر هنر لرستان بر فلزکاری این نواحی است.

از حدود 1400 پ.م سفالینه‌های جدیدی توسط برخی اقوام هندو اروپایی کوچ کرده به ایران، ساخته شده است. این سفالینه‌ها بیشتر به رنگ خاکستری است، هرچند نمونه‌هایی از رنگ‌های قرمز و نخودی کم‌رنگ نیز یافت شده است. خاکستری یا سیاه ساخته‌شده، اغلب در نواحی نزدیک به مناطق غربی و متعلق به عصر اول آهن هستند. بهترین نمونه‌های یافت‌شده شامل ساخت ظروف به شکل‌های گوناگون، سه‌پایه‌ها، جام‌های پایه‌دار بزرگ با دسته و بدون دسته و برخی به صورت کاسه‌های ساده، پایه‌دار و در ابعاد مختلف هستند. این سفالینه‌ها که گاه به روش پیچیده‌ای با دسته و لوله‌های بلند تزئین یافته‌اند، تجسمی از پرندگان یا حیوانات خاصی بوده و دارای سبک و شیوه مشخص منقاردار هستند.

در کاوش‌های باستان‌شناسی اخیر در محوطه جیرفت کرمان در کنار زیگورات عظیمی، کتیبه‌های آجری به خط نشانه‌ای پیش ایلامی کشف شده و باعث شد تا باستان‌شناسان درباره کهن‌ترین تمدن جهان تجدید نظر کنند. وجود این کتیبه‌ها در کنار آثار عظیم معماری عصر باستان، نشانی از یک تمدن پیشرفته، حکومت مقتدر و نظام اقتصادی قوی محسوب می‌شود.

در آثار مکشوفه از تپه مارلیک، ظروفی که به شکل یک مجسمه کامل ساخته شده‌اند، جنبه‌ی آموزشی نداشته بلکه احتمالاً در مراسم آیینی استفاده می‌شده‌اند. این ظروف بسیاری از اوقات همراه با مردگان به خاک سپرده می‌شده‌اند.

در هزاره دوم پ‌.م سفالینه‌های منقوش تک‌رنگ در مناطق غربی ایران دیده شده‌اند. این سفالینه‌ها به‌طور معمول با رنگ قهوه‌ای تیره بر زمینه زرد نخودی نقاشی شده‌اند. نقوش آن‌ها شامل مجموعه‌ای جالب از طرح‌های هندسی پیچیده است که خود حاصل سیر تکامل سنت سفالگری در مناطق غربی ایران نظیر تپه گیان نهاوند است.

بازار تبریز به عنوان بزرگترین بازار سرپوشیده‌ی آجری جهان شناخته می‌شود. این بازار ضمن مصون نگه داشتن مردم از شرایط جوی، امنیت را نیز فراهم می‌کرد و با پوشش‌های گنبدی آجری و هندسه‌ی زیبای گچ‌بری، کاشی‌کاری و آجرکاری شناخته شده است.

مسجد جامع فهرج که احتمالاً در نیمه‌ی نخست سده‌ی اول هجری ساخته شده، دارای طرحی بسیار ساده است. طاق‌های این مسجد به پیروی از بناهای ساسانی به صورت نیم استوانه‌ای ساخته شده‌اند و مصالح به کار رفته خشت خام است.

اورارتوها گونه‌ای ساختمان به نام کلاوه داشتند. این بناها ساختمان‌هایی دو طبقه بوده‌اند و به منظور امنیت، فقط در طبقه‌ی بالا زندگی می‌کردند و با نردبان به آن دسترسی داشتند. طبقه پایین آن به عنوان انبار استفاده می‌شد.

استفاده از المان‌هایی مانند قفل و ضریح در آثار هنرمندان سقاخانه‌ای بسیار دیده می‌شود. ساخت مجسمه‌هایی با این ویژگی‌ها مشخصه بارز آثار پرویز تناولی است.

در اوایل سده دهم همراه با حفظ سنت‌های پیشین در عرصه سفالگری، ایران با بهره‌گیری از فناوری ظروف چینی در اصفهان، آثار نفیس و ارزشمندی تولید و صادر نمود. این آثار به دلیل نزدیکی ایران به بازار اروپا نسبت به چین در بازار جهانی حضور داشتند.

گنجینه جیحون (Oxus) متعلق به هخامنشیان در آمودریا است و شامل اشیای ارزشمند دوره‌ی پارس‌ها می‌باشد.

مکتب جلایری در عهد مغولی، همراه با سبک عراقی در ادبیات، فضایی شاعرانه و تصویرسازی خیالی با هماهنگی میان پیکره و فضای تصویر، تنوع رنگ، ترکیب‌بندی دایره‌وار و تشعیر در صفحه‌آرایی ایجاد کرد.

طراحی مستقل در ایران با هنرمندانی چون محمدی و شیخ محمد در دوران صفوی آغاز شد و سپس در آثار طراح بزرگ مکتب اصفهان، رضا عباسی، به اوج رسید.

در برخی آثار، نمایش فضا به صورت تلفیقی از فضاسازی واقع‌نما و دو بعدنما صورت می‌گیرد. نقاشان کوبیست نیز با نمایش اشیاء و مکان‌ها از چند زاویه مختلف، زمان و فضا را تلفیقی نشان دادند.

نمونه مشخص سفالگری دوره اول آهن در تپه مارلیک نشان‌دهنده تلفیق سفالگری و پیکرسازی است.